Cukrzyca u dzieci i młodzieży

Cukrzyca to postępująca przewlekła choroba endokrynologiczna, w której organizm ludzki nie jest w stanie wchłonąć węglowodanów uzyskanych z pożywieniem. Jednocześnie zaburzony jest nie tylko metabolizm, ale także inne ważne narządy i układy, co prowadzi do ich dysfunkcji. Cukrzyca rozwija się podczas „rozpadu dowolnego ogniwa w ciągłym łańcuchu transformacji” glukozy: niedobór insuliny (hormon syntetyzowany przez komórki beta trzustki), synteza „złej” insuliny i oporność receptorów docelowych organów na insulinę.

Biorąc pod uwagę patogenezę tej choroby, na świecie przyjęto ujednoliconą klasyfikację cukrzycy:

• Cukrzyca typu 1 – wiąże się z masowym zniszczeniem produkujących hormony komórek trzustki (trzustki) i powstawaniem absolutnego niedoboru insuliny. Inną nazwą jest cukrzyca insulinozależna;
• Cukrzyca typu 2 – rozwija się z normalną lub niewielką zmianą poziomu insuliny we krwi na tle oporności receptorów organów docelowych na ten hormon polipeptydowy;
• Specyficzne rodzaje cukrzycy związane z chorobami zakaźnymi, wadami genetycznymi, procesami autoimmunologicznymi, innymi chorobami patologicznymi trzustki, stosowaniem niektórych preparatów farmakologicznych i substancji. Ten typ obejmuje również choroby endokrynologiczne i wrodzone, które prowadzą do wtórnego powstawania cukrzycy.
• Cukrzyca ciążowa lub cukrzyca ciążowa, która różni się znacznie od wszystkich poprzednich postaci, jest przebiegiem przejściowym.

W przypadku dzieci i młodzieży cukrzyca typu 1 jest bardziej istotna, stanowiąc ponad 90% przypadków tej choroby. Może wystąpić w każdym wieku dziecka, ale szczyt manifestacji przypada na dwa „krytyczne” okresy: 5-6 i 11-13 lat. Istnieją jednak precedensy w tworzeniu cukrzycy typu 2 u dzieci. W takich przypadkach oporność na insulinę jest częściej diagnozowana u przedstawicieli ras afrykańskich i azjatyckich, Meksykanów i Amerykanów z Ameryki Północnej.

Spis treści:

Przyczyny cukrzycy u dzieci

Do tej pory naukowcy szczegółowo zbadali wszystkie niuanse patogenezy cukrzycy, ale nie udało się ustalić konkretnych przyczyn tej dolegliwości. Czołowi eksperci w dziedzinie diabetologii ogłosili listę czynników, które mogą wywołać cukrzycę typu 1:

• Czynniki zakaźne: różyczka, świnka, ospa wietrzna, zapalenie wątroby, enterowirusy. Wszystkie z nich są w stanie wywołać kaskadę procesów autoimmunologicznych, które prowadzą do ogromnego zniszczenia komórek beta trzustki i absolutnego niedoboru insuliny.
• Dziedziczna predyspozycja. W obecności faktu cukrzycy u jednego z krewnych ryzyko tej patologii w kolejnych pokoleniach jest znacznie zwiększone. Ponadto przenoszenie niektórych genów wiąże się z początkiem cukrzycy (gen HLA);
• Substancje chemiczne, które mogą wywołać śmierć komórek trzustki wytwarzających insulinę. W osobnym punkcie należy podkreślić okołoporodowe czynniki ryzyka cukrzycy u dzieci. Należą do nich: różyczka u matki, niekompatybilność grup krwi matki i dziecka, wczesna lub późna ciąża, stan przedrzucawkowy lub patologiczny poród, duża masa płodu przy urodzeniu.

Cukrzyca typu 1 dzieli się na dwie główne opcje:

• Cukrzyca autoimmunologiczna – występuje w procesie tworzenia autoprzeciwciał przeciwko trzustkowym komórkom β-hormonalnym trzustki pod wpływem czynników wyzwalających.
• Idiopatyczna cukrzyca, dla której nie było możliwe ustalenie konkretnej przyczyny i mechanizmu zmian patologicznych.

Patogeneza cukrzycy u dzieci

Trzustka jest organem wydzielania wewnętrznego i zewnętrznego, który wspiera prawidłowy metabolizm i wspomaga trawienie. Ten gruczoł zawiera specyficzne komórki aktywne hormonalnie – komórki beta wysepek Langerhansa. Są odpowiedzialne za syntezę hormonu polipeptydowego insuliny, z którym regulowany jest metabolizm węglowodanów, lipidów i białek. Insulina zapewnia: wykorzystanie glukozy, aminokwasów i kwasów tłuszczowych, syntezę glikogenu, tłuszczów i białek, hamuje glukoneogenezę.

W wyniku niszczenia komórek wysp trzustkowych przez przeciwciała dochodzi do bezwzględnego niedoboru insuliny (w tym przypadku odsetek martwych komórek ß musi przekraczać 90%), co prowadzi do trwałego wzrostu poziomu glukozy we krwi (hiperglikemii) i moczu (glukozurii).

Glukoza jest głównym źródłem energii dla większości komórek ludzkiego ciała. Niedobór insuliny „blokuje” przepływ glukozy z krwi do komórek, co kończy się ich wyczerpaniem i martwicą. Dlatego cukrzyca charakteryzuje się uszkodzeniem prawie wszystkich narządów, czemu towarzyszy dość żywy i różnorodny obraz kliniczny. Cukrzyca jest często nazywana chorobą „głodowanie węglowodanów przez komórki w warunkach nadmiaru węglowodanów (glukozy, sacharozy, fruktozy, skrobi) we krwi”.

Objawy cukrzycy u dzieci

Cukrzyca typu 1 u dzieci przebiega w kilku etapach:

• etap przedkliniczny;
• debiut chorobowy;
• przemijająca remisja lub etap „miesiąca miodowego”;
• przewlekłość choroby z powstaniem zależności od insulinoterapii.

Lekarze często pomijają przedkliniczny etap cukrzycy insulinozależnej, ponieważ jedynym potwierdzeniem patologii jest identyfikacja specyficznych markerów autoimmunologicznych i genetycznych. Testy te są wskazane dla dzieci z czynnikami ryzyka rozwoju cukrzycy. Etap przedkliniczny może trwać kilka lat, dopóki pewien czynnik uruchamiający nie uruchomi autoimmunologicznego mechanizmu śmierci komórek trzustki.

Debiut cukrzycy typu 1 u dzieci można podzielić na dwie opcje:

• Występowanie objawów, które nie wymagają pilnej korekty. Należą do nich: szybka utrata masy ciała, polidypsja (pragnienie), wielomocz (szybkie oddawanie moczu), moczopęd, wymioty, kandydoza pochwy u dziewcząt, choroby skóry (neurodermatitis, furunculosis, bielactwo nabłonkowe, twardzina skóry, lipodystrofia), zmniejszenie funkcji poznawczych.
• Objawy zagrażające życiu, wymagające interwencji lekarza Do tej kategorii debiutu należą kwasica ketonowa, kwasica mleczanowa, śpiączka hiperosmolarna.

Kwasica ketonowa jest poważnym i pilnym stanem, który występuje na tle podwyższonego poziomu glukozy i ciał ketonowych we krwi. Jak pokazuje doświadczenie kliniczne, w tym stanie większość diagnoz cukrzycy insulinozależnej zostaje postawiona po raz pierwszy.

Aby zapobiec przekształceniu się cukrzycy w złożoną formę wymagającą ciągłego stosowania insuliny, musisz nauczyć się kontrolować tę chorobę. Przyczynia się do tego najnowszy lek Insumed, który pomaga pozbyć się cukrzycy „na poziomie komórkowym”: lek przywraca produkcję insuliny (która jest zaburzona w cukrzycy typu 2) i reguluje syntezę tego hormonu (co jest ważne w przypadku cukrzycy typu 1).

Wszystkie składniki, które składają się na preparat, są wytwarzane na podstawie materiałów roślinnych przy użyciu techniki biosyntezy i są związane z ludzkim ciałem. Są dobrze wchłaniane przez komórki i tkanki, ponieważ są aminokwasami, które tworzą struktury komórkowe. Komponenty kapsułki Insumed znormalizować produkcję insuliny i regulować poziom cukru we krwi.

Szczegółowe informacje na temat tego leku są dostępne w czasopiśmie medycznym Obzoroff.info. Jeśli chcesz kupić Insumed ze zniżką, a następnie przejdź do oficjalna strona producenta.

Objawy kwasicy ketonowej:

• ciężkie odwodnienie dziecka (sucha skóra i błony śluzowe, swędzenie, zmniejszenie turgora i elastyczności skóry, zwiększenie częstości akcji serca i obniżone ciśnienie krwi);
• utrata masy ciała z powodu odwodnienia;
• poliuria;
• hiperwentylacja – częste i powierzchowne inspiracje-wydechy (oddychanie Kussmaul);
• zapach acetonu podczas wydechu;
• wymioty;
• wstrząs hipowolemiczny – krytyczny spadek ciśnienia krwi;
• zaburzenia świadomości: oszałamiające, otępienie, śpiączka.

Po wyznaczeniu indywidualnego schematu insulinoterapii dzieci często doświadczają „przejściowej remisji” lub, jak to się nazywa, „miesiąca miodowego”. W tym okresie zapotrzebowanie na insulinę maleje, a poziom glukozy we krwi mieści się w normalnych granicach, nawet przy zmianie reżimu aktywności fizycznej i odżywiania. Ważne jest, aby zrozumieć, że „miesiąc miodowy” to tylko krótkotrwała poprawa stanu dziecka, a nie jego pełne wyzdrowienie, a rodzice powinni zachować jak największą ostrożność, ponieważ uzależnienie od insuliny przez całe życie jest kolejnym etapem cukrzycy. Codzienne wstrzykiwanie insuliny dla takich pacjentów staje się sposobem na przeżycie, a każdy błąd w schemacie leczenia lub diecie może prowadzić do poważnych powikłań.

Długi przebieg cukrzycy prowadzi do uszkodzenia narządów docelowych: naczyń krwionośnych, nerwów, siatkówki, nerek i innych narządów. Przejawia się to:

• Angiopatia cukrzycowa – uszkodzenie naczyniowe prowadzące do naruszenia troficznych tkanek miękkich.
• Retinopatia cukrzycowa – patologia siatkówki oka, która pociąga za sobą stopniowe pogorszenie widzenia;
• Neuropatia cukrzycowa – uszkodzenie nerwów obwodowych, które objawia się nieprzyjemnym mrowieniem, zmniejszeniem wrażliwości kończyn.
• Nefropatia cukrzycowa – upośledzona czynność nerek z tworzeniem się przewlekłej niewydolności nerek.

Wszystkich tych powikłań cukrzycy można uniknąć lub spowolnić ich postęp. Aby to zrobić, musisz przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza, maksymalizować styl życia i ściśle przestrzegać schematu insulinoterapii.

Diagnoza cukrzycy u dzieci

Głównym wskaźnikiem naruszenia metabolizmu węglowodanów jest poziom glukozy we krwi, który zwykle wynosi 3,3-5,5 mmol / l. Tę analizę należy wykonać na czczo (8 godzin po posiłku). Ponieważ dzieciom trudno jest spełnić ten warunek, dla tej kategorii pacjentów stosuje się losowy pomiar poziomu glukozy we krwi. W kontrowersyjnych przypadkach stosuje się dodatkową analizę – test tolerancji glukozy. Polega na pomiarze stężenia glukozy we krwi 2 godziny po załadowaniu węglowodanów (doustne spożycie 75 g glukozy).

Dla dzieci ważną ekspresową metodą diagnostyczną jest oznaczanie glukozurii i ketonurii za pomocą taśm wskaźnikowych, które pokazują obecność tych substancji w moczu.

Pomiar poziomu glukozy we krwi i moczu może jedynie potwierdzić lub obalić diagnozę. Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat stanu pacjenta, przeprowadza się następujące badania:

• oznaczanie poziomu insuliny we krwi, glikozylowanej hemoglobiny i peptydu C (pozwalają ustalić etap kompensacji cukrzycy);
• badanie krwi na obecność markerów genetycznych i autoimmunologicznych;
• Przeprowadzanie standardowych badań klinicznych i laboratoryjnych: ogólne badanie krwi, ogólna analiza moczu;
• konsultacja wąskich specjalistów: okulisty, neuropatologa, chirurga w celu rozpoznania uszkodzenia narządu docelowego.

Diagnostyka różnicowa cukrzycy typu 1 i typu 2 u dzieci

Debiut cukrzycy typu 1 u dzieci występuje w wieku od 6 miesięcy do wczesnej młodości. Najczęściej początek choroby jest ostry, z żywym obrazem klinicznym. Cukrzyca tego typu jest związana z syntezą ciał ketonowych we krwi i częstym początkiem kwasicy ketonowej, zmniejszeniem masy ciała na początku choroby. Ponieważ przyczyną cukrzycy typu 1 jest absolutny niedobór insuliny, jedyną skuteczną metodą korekty tego stanu jest insulinoterapia.

Częstość występowania cukrzycy typu 2 u dzieci nie przekracza 10%. Są to głównie Afroamerykanie, Azjaci, Meksykanie. Debiut choroby przypada na okres młodzieńczy. Przebieg patologii jest często stopniowy, ale nasilenie choroby waha się od łagodnego do bardzo ciężkiego. U takich pacjentów często wykrywa się nadwagę i czarną akantozę. Należy zauważyć, że genetyczne predyspozycje do cukrzycy typu 2 są ważniejsze niż w przypadku cukrzycy typu 1. Utrzymywanie odpowiedniego poziomu glukozy we krwi można osiągnąć za pomocą doustnych leków hipoglikemicznych.

Leczenie cukrzycy u dzieci

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą wymagającą ciągłego leczenia. Ponieważ cukrzyca typu 1 występuje z powodu braku insuliny we krwi, jak dotąd jedyną metodą korygowania choroby jest terapia zastępcza z jej syntetycznym analogiem. Ale oprócz leczenia farmakologicznego schemat leczenia dzieci i młodzieży z cukrzycą obejmuje:

• Terapia dietetyczna. Właściwa dieta powinna być nawykiem dla każdego pacjenta. Modyfikacja posiłków składa się z dwóch składników: zmiany proporcji białek, tłuszczów i węglowodanów w diecie oraz stworzenia właściwego harmonogramu posiłków. Aby zapewnić dziecku wystarczającą energię do odpowiedniego wzrostu i rozwoju, skład węglowodanów w codziennej diecie nie powinien przekraczać 50-65%, tłuszczów – 30-35%, a białek – 10-15%. Dopuszczalne jest umiarkowane spożycie sacharozy do 10% i soli do 6 g dziennie. Liczba posiłków zależy od intensywności aktywności fizycznej. Należy wyróżnić trzy główne i dwa dodatkowe posiłki. Wszystkie spożywane produkty muszą zaspokajać potrzeby energetyczne dziecka, być jak najbardziej wzmocnione. Ponadto wszelkie błędy w diecie należy skorygować poprzez zmianę dawki insuliny, ponieważ przejadanie się może wywołać atak hiperglikemii, a niedożywienie – hipoglikemię.
• Dozowana aktywność fizyczna pozwala zrównoważyć metabolizm energetyczny, dostosować wskaźnik masy ciała i utrzymać ciało w dobrej formie. Wystarczy 2,5 godziny tygodniowo.

Cała spożywana żywność dla pacjentów z cukrzycą jest przekształcana na jednostki chlebowe (XE). Jeden XE jest równy 12 g węglowodanów, co warunkowo odpowiada 60 g białego chleba. W zależności od reżimu dnia dozwolona ilość przyjmowanych pokarmów wynosi od 12 do 27 XE. Normę dla każdego dziecka może ustalić lekarz tylko na podstawie danych z badań i zebranej historii.

Terapia insulinowa jest metodą terapii zastępczej, która pozwala sztucznie utrzymywać „fizjologiczny” poziom insuliny we krwi. Obecnie istnieje wiele preparatów insuliny: krótkie, bardzo krótkie działanie, leki o średnim i długim działaniu, leki łączone. Wszystkie z nich są stosowane w leczeniu dziecka.

Dzienna dawka insuliny zależy od diety, aktywności fizycznej, wieku, masy ciała, stadium i ciężkości choroby, obecności innej choroby. Rodzice powinni wyraźnie zrozumieć, że zmianie tych parametrów powinna towarzyszyć wizyta u lekarza i zmiana dawki insuliny.